Na ogół wydaje się, że jesteśmy w stanie bezbłędnie wskazać oznaki niskiej samooceny. Niedostrzeganie własnych zalet i poczucie gorszości od innych wprost komunikują nam, że z naszą samooceną jest coś nie tak.
Ale prawda jest taka, że nasze niskie poczucie własnej wartości miewa bardziej zakamuflowane symptomy. Utożsamiamy się ze stanem naszej samooceny tak silnie, że nie zauważamy, że jest ona zbyt niska, co w konsekwencji obniża jakość naszego życia. Skupmy się zatem na tych nieoczywistych przyczynach i oznakach niskiej samooceny.
Podstępne przyczyny niskiego poczucia wartości
Zwykle w poszukiwaniu przyczyn niskiej samooceny kopiemy głęboko w naszej przeszłości i doszukujemy się traumatycznych przeżyć. Jasne, doświadczenia z dzieciństwa, relacje z rodzicami i rówieśnikami, przeżyte traumy czy toksyczne relacje obniżają znacznie nasze poczucie własnej wartości. Istnieje jednak wiele czynników, które towarzyszą nam nawet na co dzień, podkopując stopniowo samoocenę. Wśród nich warto wymienić:
- zawody miłosne – każda nieszczęśliwa miłość osłabia samoocenę;
- długotrwały stres czy nawet utajona depresja;
- seria porażek, wskazujących na brak dobrej passy;
- media, generowane przez nie bodźce i presja z nimi związana;
- unikanie sytuacji, w których nie będziemy najlepsi (oddalanie się od potencjalnych konkurentów, częste zmienianie profesji);
- doszukiwanie się wyjaśnień swoich niepowodzeń w sobie i w czynnikach zewnętrznych.
Nieuświadomione oznaki niskiej samooceny
Twój schemat myślenia, sposób patrzenia na siebie i innych może wydawać Ci się zupełnie normalny. Być może nawet nie uświadamiasz sobie, że niektóre cechy, które stoją Ci na przeszkodzie do osiągnięcia celów, są związane z Twoją niską samooceną. Przyjrzyj się poniższym przykładom:
- użalasz się nad sobą i jesteś zła na siebie nawet za najmniejsze potknięcia;
- porównujesz się z innymi, także w celu podkreślenia swoich zalet;
- jesteś wyczulona na opinię innych na Twój temat, ale często się z nią nie zgadzasz, uważasz, że jest niesprawiedliwa, lub nie utożsamiasz się z nią;
- niekiedy doszukujesz się w sobie wyjątkowych, ponadprzeciętnych cech, których nikt nie potrafi docenić;
- jesteś perfekcjonistką i masz obsesję samodoskonalenia i eliminacji własnych wad;
- często odczuwasz niepokój, lęk i dezorientację.
Zapewniam Cię, że mnóstwo osób dostrzeże w sobie powyższe cechy, właśnie dlatego, że nasza samoocena jest narażona na działanie czynników, na które nie mamy wpływu. Dobra wiadomość jest taka, że pracując nad nią we właściwy sposób, możemy znacznie ułatwić sobie życie.